*آیا اقتصاد خانواده تنها محدود به خانواده های مرفه و ثروتمند است؟
اقتصاد مربوط به همه خانواده ها است. البته صرفاً به خانواده هم مربوط نمی‌شود. یعنی هر فردی دارای دخل و خرج مالی و جریان اقتصادی است. در خانواده‌های ثروتمند و مرفه به دلیل اینکه حجم گردش پول بیشتر است و ارزشمندتر است، شاید اقتصاد بهتر درک می شود. به عبارت دیگر چون حجم بالا باید درست هدایت شود، برایش کار بیشتری انجام شده و دیده می‌شود.
در خانواده هایی هم که کم درآمدتر هستند، به دلیل اینکه اقتصاد خانواده توسط فشارهای اجتماعی طراحی می شود،به ظاهر این موضوع پیش می آید که اقتصادی وجود ندارد یا دیده نمی شود، ولی به نظر من اقتصاد به طبقه خانوادگی و درآمد ربطی ندارد، اما مدیریت اقتصادی درآمد حتماً به آینده مالی افراد و خانواده‌ها وابسته است. یعنی اگر شما خانواده ثروتمندی را ببینید که نتواند دارایی‌هایش را مدیریت کند، قطعاً در بلند مدت به خانواده‌ای فقیر تبدیل می‌شود که نمونه‌هایی از این دست بسیار بسیار زیاد است.
*چطور با درآمد اندک و هزینه های بسیار زندگی امروزی، پس انداز کنیم؟
واقعیتی که در مورد پس انداز وجود دارد این است پس انداز به میزان درآمد بستگی ندارد. البته این طبیعی است که هر چه میزان درآمد بیشتر باشد، میزان پس انداز هم می‌تواند بیشتر باشد. اما واقعیت این است که شما امروز در محیط پیرامون‌تان، افرادی را می بینید که با درآمد یک میلیون تومان در ماه هم مشکل مالی دارند، با درآمد ۵ میلیون تومان هم مشکل مالی دارند. چه اتفاقی می افتد؟ این اتفاق در تکنیک های پس انداز کردن است.
پس‌انداز کردن دو تکنیک دارد. یکی اینکه باید از هزینه‌های پنهان پس‌انداز کنیم. هزینه‌های پنهان آیتم‌هایی هستند که وقتی دخل و خرج یک ماهه تان را می‌نویسید اصلاً وجود ندارد و دیده نمی‌شود.
به طور مثال همین لحظه، اگر شما هزینه‌های فروردین ماه تان را بنویسید ۲۰، ۳۰ درصد پول گمشده دارید(یعنی خرج شده اما نمی دانید کجا ، انگار بخار شده است) که به این پول‌ها هزینه‌های پنهان می‌گوییم. تکنیک دیگر اینکه قبل از هزینه کردن، سهم پس انداز را کنار گذاشته و جلو بروید.
این ها مواردی است که با ساده زیستی کمک می‌کند بتوانیم پس انداز داشته باشیم.
*بعضی افراد آخر ماه همیشه می‌پرسند حقوق‌ها کی واریز می‌شود. چکار کنیم تا جزو این دسته افراد نباشیم؟
طبیعی است وقتی افراد تنها درآمدشان حقوق ماهانه است و فشار هزینه ها را دارند، مجبور می شوند که برای تامین آن هزینه کار کنند. مبلغ فیش حقوقی هم طبیعی است که زودتر از پایان رسیدن ماه، تمام شود. طبق قانونی از پیش تعیین شده ما همیشه بیشتر از درآمدمان خرج می‌کنیم. اینطور است که چشم ها به آخر ماه و رسیدن فیش حقوقی دوخته می‌شود. اما اگر شما جیب‌تان را دو زیست کنید، یعنی درآمد غیر فعال هم ایجاد کنید دیگر این اتفاق نمی‌افتد.
در آن صورت دیگر شما برای هزینه ها و قسط و چک و اجازه کار نمیکنید و می‌توانید درآمدتان را خوب اداره کنید. و جالب اینجاست که وقتی شما برای فیش حقوقی‌تان کار نکنید، درآمدتان چند برابر می‌شود.
شاید برای برخی افراد جای تعجب باشد که چطور می شود فردی برای درآمد کار نکند و درآمدش بالا برود، برای هزینه‌های مشخصی کار نکند و درآمدش بالا برود. این یکی از آن اعجازهای شم اقتصادی است. به علم فیزیک توجه کنید. آهن سنگین است و در آب و هوا فرو می رود. اما زمانی که این آهن مجموعه‌ای به نام هواپیما تشکیل می‌دهد، این فلز که سنگین تر از هوا است بالا می رود. نه تنها بالا می‌رود که انسان را هم با خود بالا می‌برد.
این مثل همان نکته‌ای است که در شم اقتصادی وقتی افراد جیب شان دو زیست می‌شود، درآمدشان چند برابر بیشتر می‌شود و نسبت به شکل عادی می توانند درآمدهای بسیار بیشتر و بهتری داشته باشند.
*صرفه‌جویی در خانه به چه معنا و به چه صورت است؟
صرفه‌جویی همانطور که از اسمش پیداست یعنی درست پول خرج کردن. یعنی شما بتوانید آن بودجه‌ای که دارید بین شاخصه‌های هزینه‌تان خرج کنید. به نظر من صرفه‌جویی یعنی بودجه‌بندی درست. صرفه‌جویی به معنای کم هزینه کردن نیست. اینکه کمتر هزینه کنید، صرفه جویی نکرده‌اید. صرفه‌جویی کردن یعنی بودجه‌بندی درست و بودجه‌بندی یعنی تقسیم آن درآمد بین شاخصه‌های هزینه و اولویت‌هایی که دارید تا بتوانید به کارهای بهتر و بیشتری بپردازید که البته یکی از آن شاخصه‌ها پس‌انداز و سرمایه‌گذاری است.
*چطور اقتصاد خانواده را مدیریت کنیم؟
اولین گام در مدیریت اقتصاد خانواده، ثبت هزینه‌ها و درآمدهای خانواده است. ما تا زمانی که هزینه‌ها را مشخص نکنیم هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم. یکی از سخت‌ترین کارها برای خانواده‌های ایرانی، نوشتن هزینه‌ها است.
ما متاسفانه در ایران فرهنگ شفاهی داریم. نوشتن برای بیشتر ما سخت است و به ذهنمان تکیه می‌کنیم. اما اولین اقدام در مدیریت اقتصاد خانواده ثبت درآمدها و هزینه ها است.
ما وقتی هزینه‌هایمان را به تفکیک موارد ،دقیق می‌نویسیم، می‌توانیم در مورد آن برنامه‌ریزی کنیم. اول باید هزینه‌ها را ثبت کنیم، آنها را دسته بندی کرده و بعد مشخص کنیم هر دسته چقدر هزینه صرف کرده است. اینکه این عدد چند درصد بودجه است و آیا انجام این هزینه خوب است یا نه. بعد با تغییر دادن آن درصدها و حتی تغییر دادن هزینه کردن‌ها، به یک مدل شخصی برسیم. اتفاق خوبی که در اقتصاد خانواده باید بیفتد این است که هر خانواده و هر فردی باید بتواند مدل مالی خودش را پیدا کند.
در شم اقتصادی یکی از کارهایی که می‌کنیم این است که افراد به مدل شخصی‌شان در درآمد و هزینه می‌رسند.
بخش ساده ای از درآوردن مدل هزینه را برای شما شرح دادم. این مدل برای استفاده ساده بسیار مناسب است. هر چند نتیجه گرفتن زمان لازم دارد و این بازی باید چند ماه ادامه پیدا کند تا بتوانید با تحلیل‌هایی که می کنید از آن درس گرفته و به تحلیل‌های مخصوص به خودتان برسید. مطمئنم اگر از این نکات به خوبی استفاده کنید نتایج عالی‌ای می‌گیرید و می توانید یه قدم در مسیر ثروت آفرینی بردارید.
