مجری نامم را با صدای بلند خواند و مرا دعوت کرد. در یک لحظه صدای تشویق شرکت‌کنندگان سالن را روی سرش گذاشت. تنها چیزی که می‌شنیدم صدای تپش‌های قلبم بود. نفس‌هایم به شماره افتاده بود. به سمت جایگاه به راه افتادم. نگاه جامعی به سالن و حضار انداختم همه نگاه‌ها به سمت من بود. پاهایم می‌لرزید. گویی هر آنچه می‌دانستم به یکباره از ذهنم پریده بود. نگاهی به کاغذهایم انداختم. نمی‌دانستم از کجا باید شروع کنم. دوباره نگاهی به میهمانان انداختم.
متن سخنرانی را فراموش کردم!
نفسم به شماره افتاده بود. دلم می‌خواست با صدای بلند بگویم؛ چیه؟ چرا همه‌تون دارید به من نگاه می‌کنید؟! زبانم بند آمده بود. باید از کجا شروع می‌کردم! می‌خواستم شروع به حرف زدن کنم زبانم به لکنت افتاد و همه‌ی لغات را اشتباه به زبان آوردم. یکباره همه‌ی انگشت‌ها به سمت من نشانه رفت و همه گفتند: هوووووو هووووو
در همین حس و حال بودم که یکی با دست زد روی شانه‌ام. به خودم آمدم. حامد بود. هم کلاسیم.
_ هی! چت شده پسر؟ حالت خوبه؟! چرا خشکت زده؟
نگاهی به دور و اطرافم کردم، اثری از مهمانان نبود. من روی صندلی نشسته بودم و استاد داشت درس می‌داد.
_ گفتم: آره، آره، خوبم. نفس عمیقی کشیدم. تمام حواسم را به صحبت‌های استاد دادم.
_ نترسید بچه‌ها یکی یکی بیایید روی سن واسه تمرین.
دوباره همان اضطراب لعنتی سراغم آمد. با خودم گفتم سخنرانی به چه کارت میومد آخه! واسه کی می‌خوای سخنرانی کنی؟ رئیس جمهوری یا وزیر! اما یه چیزی تو وجودم می‌گفت: نه! تو باید این ضعف را به نقطه قوت تبدیل کنی، باید با نفس خودت مبارزه کنی وگرنه باز هم تمام قراردادها را خراب خواهی کرد. باز هم موقع مذاکرات دچار استرس می‌شوی و مطالب اصلی را فراموش می کنی!
در همین کشمکش با خودم بودم که استاد ازم پرسید، چی شده؟ مشکلی پیش اومده؟
به من و من افتادم و گفتم: راستش… راستش استاد من مرددام که این کلاس را بیایم یا نه!
استاد پرسید چرا؟ مشکلت چیه عزیزم؟ من هم همه چیز را برایش تعریف کردم و گفتم که حتی وقتی به سخنرانی و صحبت کردن تو جمع فکر می‌کنم تعادلم به هم می‌ریزد و احساس ناتوانی می‌کنم.
از هر چه می‌ترسی، برو تو دلش!
استاد گفت خب بله، تا زمانی که وارد کاری نشدی ازش ترس داری اما یادت باشه عزیزم از هر چی می ترسی بپر توش!
گفتم آخه استاد! گفت آخه نداره دیگه! تو بپر بقیه اش با من…!
با این حرف استاد احساس امنیت و قوت قلب پیدا کردم. گفتم چشم استاد هر چه شما بفرمایید.
گفت اگه این کارهایی که میگم رو انجام بدی تو تمام سخنرانی‌ها می‌تونی موفق باشی بدون ذره‌ای ترس و دلهره… .
و استاد در ادامه نکات مربوط به سخنرانی را اینطور توضیح داد؛
1. اعتماد به نفس خودت را بالا ببر
اساسی ترین مهارت بیان شفاهی داشتن اعتماد به نفس است. ایجاد اعتماد به نفس کار سختی است اما با تمرین روشی که در پایین به آنها اشاره می‌شود، به توانایی خود برای ارائه سخنرانی ایمان بیشتری خواهید آورد.
- انتظار دست پاچه شدن را داشته باشید
- سخنرانی خود را از قبل آماده کنید
- در یک محیط واقعی بین جمع تمرین کنید
- برا ی اینکه دامنه صوتی خود را افزایش دهید نفس عمیق بکشید
- با صدای بلندد تمرین کنید
- روی مخاطبان خود تمرکز کنید
- یک سخنرانی موفق را در ذهن خود تصور کنید
- با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنید
2. از محتوای متناسب با مخاطب استفاده کن
محتوای سخنرانی شما نیز با اهمیت است. از ابتدا که متن را تهیه می‌کنید، دقت داشته باشید پیامی که می‌خواهید انتقال دهید، متناسب با مخاطبان شما باشد و اگر مخاطبان شما با موضوع آشنا نیستند از به کار بردن اصطلاحات و کلمات اختصاری خودداری کنید. استفاده از استعاره، ضرب المثل و نقل قول‌ها باعث ایجاد هیجان در گفتار شده و مخاطب را جذب می‌کند. در ابتدا و انتهای بیانات خود از جملات و نکات قدرتمند و تاثیرگذار استفاده کنید.
3. با مخاطبان ارتباط برقرار کن
یکی از دشوارترین و اساسی‌ترین روش‌ها برای تقویت مهارت بیان شفاهی، برقراری ارتباط با مخاطب است. این ارتباط با استفاده از زبان کلام و زبان بدن برقرار می‌شود. و در مذاکره نیز به شما کمک می‌کند. به خاطر داشته باشید مخاطبان شما مردم هستند و مردم با اشتراک‌گذاری تجربیات و ارزش‌ها به یکدیگر متصل شوند. برای اینکه در ابتدای سخنرانی احساس آرامش پیدا کنید و مخاطبین هم انرژس بگیرند می‌توانید سخنرانی خود را با یک مثال یا داستان کوتاه شروع کنید. این کار باعث می‌شود آنها با شما ارتباط برقرار کنند.
ارتباط چشمی هم به برقراری ارتباط با مخاطب بسیار کمک کننده است. سعی کنید به مدت گفتن دو جمله به یک نفر نگاه کنید و دوباره به مدت گفتن دو جمله روی یکنفر دیگر زوم کنید و همین طور ادامه دهید. به این ترتیب شما با بسیاری از مخاطبین ارتباط قوی برقرار می‌کنید و آنها شما را فردی قابل اعتماد، دارای اعتماد به نفس و مسلط به مفهوم سخنرانی می‌دانند.
4. از نوسانات صدا استفاده کن
اگه تن صدای شما مونوتن یا یکنواخت باشد کم کم کسل کننده می‌شود و مخاطبین دیگر علاقه‌ای به شنیدن ادامه سخنرانی نخواهند داشت. از نظر تکنیک گویشی صدای انسان قادر به ایجاد 24 نت مختلف است، درحالی که در مکالمات روزمره خود فقط از 3 نت استفاده می‌کند. این تمرین را انجام دهید. ابتدا به صدای خود اوج دهید و سپس فرود داشته باشید. ممکن ایت این کار خنده‌دار به نظر بیاید اما نباید این کار را با حالت شوخی انجام دهید. این کار به شما این امکان را می‌دهد که بدانید چقدر می‌توانید میزان صدای خود را بالا و پائین ببرید.
5. تمرین- امواج صدای خود را تقویت کن
گرم کردن صدا. همیشه قبل از تمرین مدتی صدای خود را گرم کنید. صدای خود را تا ولوم 3 یا 4 بالا ببرید. این کار را چندین بار تمرین کنید. این روش به شما کمک می‌کند آستانه و دامنه‌ی صدای شما تقویت شود. زمزمه؛ همانطور که دارید مقیاس و ولوم صدا را تقویت می‌کنید، سعی کنید زمزمه کردن صدای پایین مثل گفتن هوممم را هم تمرین کنید. اثبات شده که این تمرین بسیار موثر بوده به خصوص برای کسانی که تن صدای بالاتری دارند. به آستانه صدا فشار وارد کنید، اما نه آنقدر که صدای‌تان گوش خراش شود و خشن آواز بخوانید. با دیافراگم نفس بکشید و سعی کنید برای خواندن آواز از نفس خود که در سینه محبوس کرده‌اید استفاده کنید.
6. زمان را در نظر بگیرید
اگر بازه زمانی شما مشخص شده است، قبلا متن و سخنرانی خود را با زمان تعیین شده تطبیق دهید. یعنی مطمئن شوید در بازه زمانی می‌گنجد. اگر به شما بازه زمانی داده نشده، بهتر است کامل اما مختصر صحبت کنید که با تمام شدن زمان مطالب شما ناتمام باقی نماند. اگر به هر دلیلی سخنان شما قطع شد، یکی از مطالب وسط سخنرانی را کوتاه و یا حدف کنید. اگر صحبت‌های شما به درازا کشید، حتما بین صحبت‌هایتان یک زمان کوتاه (حدود 15 دقیقه برای خوردن چیزی و یا برای نیاز به دستشویی) به مخاطبین بدهید.
7. نکات کلیدی مطالب خود را حفظ کنید
یکی دیگر از مهارت‌های دشوار بیان شفاهی، توانایی به خاطر آوردن مضمون سخنان و همزمان تسلط بر آنچه می‌گویید است. گویندگان حرفه‌ای نه از متن استفاده می‌کنند و نه کلمه به کلمه حفظ می‌کنند و به راحتی متن را ادا می‌کنند. اگر می‌خواهید سخنان شما تاثیر گذار باشد باید نکات کلیدی را که می‌خواهید ارائه دهید را حفظ کنید و سپس از روی قلب خود سخن بگویید و نه مغز خود.
شما باید در مورد چیزی صحبت کنید که خودتان به آن علاقه دارید در این صورت آنقدر که به نظر می‌رسد، سخت نخواهد بود. به این دلیل نباید کل متن را حفظ کنید که اگر خطی که می‌خواندید را گم کنید، دست پاچه می‌شوید و قادر به ادامه نخواهید بود. کاری که هیچ سخنران حرفه‌ای انجام نمی‌دهد.
8. تمرین‌هایتان را در محیط و شرایط واقعی انجام دهید
درست مثل هر مهارت دیگری بهترین را برای تقویت بیان شفاهی، تمرین است. اگر یک ورزشکار تمرین نکند، نباید انتظار داشته باشد یک ورزشکار حرفه‌ای شود و به همین ترتیب یک سخنران بدون تمرین در محیط‌های عمومی نمی‌تواند سخنران شود. یکی از این روش‌ها این است که متن را قبلا بخوانید و از خود فیلم بگیرید، سپس به نحوه صدا و زبان بدن‌تان توجه کنید. اگر می‌خواهید در محیط باز سخنرانی کنید، از حرکات دست استفاده کنید و در صورت امکان در صحنه نمایش اجرا کنید.
صحبت‌های استاد تمام شد. تمام نکات را یادداشت کردم. آرام شدم و حس کردم با رعایت نکات من هم می‌توانم یک سخنرانی خوب و مفید ارائه بدم. متوجه شدم باید اعتماد به نفس داشته باشم. نباید از حضار بترسم چرا که آنها هم مثل خودم هستند. باید بجای ترس به آنها نگاه کنم و با آنها ارتباط قلبی برقرار کنم. زیرا هر آنچه از دل برآید، لاجرم بر دل نشیند… .
با تشکر از اینکه تا پایان مقاله همراه ما بودید، سعی شد مطالب ارزشمندی برای تقویت ارائه‌ی شفاهی در اختیار شما عزیزان گذاشته شود. برای آموزش‌های تکمیلی می‌توانید با حضور در دوره‌های ثروت آفرینان به آدرس سایت amirmazaheri.com مراجعه نموده و راجع به نحوه ثبت نام سوال کنید. همکاران ما در خدمت شما عزیزان هستند.
